روايت جالب تهيه‌کننده «ثريا» درباره عوامل اين برنامه تلويزيوني
خبرنامه دانشجويان ايران: تهيه کننده برنامه ثريا گفت: عوامل اين برنامه به طور مستقيم درگير همان مشکلاتي هستند که عامه مردم با آنها سروکار دارند که اين مسائل يک بار مثبتي جهت مخاطب محور شدن در انتخاب موضوعات و سوژه ها در ثريا شده است. من فکر مي کنم که اين اتفاق در هر برنامه اي بيفتد قطعا به بهتر شدن آن برنامه و انتخاب سوژه هاي مردم پسند کمک بسيار زيادي مي کند.اينکه امروزه گاهي شنيده مي شود که همه ايران تهران نيست و همه تهران بالا شهر آن نيست جزو بلايايي است که هم سينما و هم برخي رسانه هاي ما را مبتلا کرده است.ما اصرار داريم که ثريا از اين به بعد هم با همين سبک به پيش برود چه اينکه باور داريم ايران برآيندي از همه اقشار جامعه است.
به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجويان ايران»، مهمترين وظيفه رسانه هاي هر جامعه به تبع پيشرفت هاي صورت گرفته، معرفي و خوانش اين رخدادها به زباني همه فهم و با بيان ساده است. رفع مشکلات زندگي آحاد مردم به وسيله پيشرفت هاي علمي – فناوري، نويد بخش زندگي سالم و مرفه تر در آن بلاد است و «ثريا» درصدد تعميم و تبيين علوم جديد و تازه و البته کاربرد آن در رفع مشکلات جامعه ايران است و مي خواهد زبان پيگير مشکلات دانشجويان، اساتيد و نخبگان واقعي باشد.
محسن مقصودي تهيه کننده و مجري «ثريا» در مورد محتوا ،نحوه ساخت و مصائب دعوت از ميهمانان اين برنامه حرفهاي شنيدني دارد که در ادامه مي خوانيد.
متن کامل گفت‌وگوي تهيه کننده و مجري برنامه ثريا با هفته نامه 9 دي در ذيل مي آيد:
آقاي مقصودي به عنوان مطلع بحث بفرماييد چه شد که به «ثريا» رسيديد؟
افرادي که الان دست اندر کار برنامه ثريا هستند در حدود 10 سال است که در حوزه هاي مختلف علمي، فناوري ، اقتصاد و توليد در حال همکاري با سازمان صدا و سيما هستند. اما به موازات پيشرفت هاي علمي و تکنولوژيکي برنامه هاي مناسبي که معرفي کننده اين اتفاقات باشد در رسانه هاي ما رخ نداد و برنامه هاي ساخته شده هم با آن استاندارد لازم فاصله زيادي داشتند. از حدود يکسال و نيم پيش ما بررسي و آسيب شناسي برنامه هاي قبلي و شناخت کاستي ها ورفع نقايص آنها را شروع کرديم. جلساتي را با برخي از اهالي متخصص و دغدغه مند حوزه رسانه و علم وفناوري براي طراحي يک برنامه جذاب و معرفي آن به مديران صداو سيما جهت پخش برگزار کرديم .پيشنهاد اوليه اين برنامه در آذر ماه سال 89 به شخص مهندس ضرغامي ارائه شد که با استقبال ايشان مواجه گرديد. بعد از تاييد اوليه اين پيش طرح جلسات مفصلي برگزار شد که نتيجه و ثمره اش همين برنامه ثريا است. البته ناگفته نماند ما در حوزه «ژورناليسم علم» و کار رسانه اي براي معرفي علم و فناوري نسبت به حوزه هاي ديگري مثل ورزش، سينما ، سياست و...... عليرغم جذابيت هايي که وجود دارد کار جدي صورت نگرفته بود.به همين دليل ما اين برنامه را طراحي کرديم.
نحوه انتخاب سوژه هاي برنامه و نوع نگاهي که به آنها داريد بر اساس چه مبنايي صورت مي گيرد؟ آيا از مردم و جامعه ذائقه سنجي به عمل مي آوريد؟ ضمن اينکه بفرماييد اعضا اتاق فکر برنامه ثريا چه کساني هستند ؟
يک تيم تحقيقاتي و کارشناسي قوي در اين برنامه وجود دارد و هر موضوعي را با پشتوانه چندماه پژوهش و تحقيق در برنامه مطرح مي کنيم که وجود همين تيم وجه تمايز ثريا با برنامه هاي ديگر است. مکانيزم انتخاب سوژه هم توسط همين تيم و با مصاحبه هاي متعددي که با اعضا صاحب فکر و انديشه در حوزه علم و فناوري داريم صورت مي گيرد. پس از آسيب شناسي مسايل علم و فناوري کشور، ايده هاي مختلف براي اين برنامه اخذ مي شود. سپس در شوراي راهبردي يا همان اتاق فکر برنامه بر مبناي يکسري شاخص هايي که در برنامه داريم سوژه ها را انتخاب نهايي مي کنيم.
از جمله شاخص هاي برنامه مي توان به داشتن جنبه ملي، جذابيت رسانه، قابليت تصوير سازي و اهميت داشتن و مورد اقبال مردم بودن اشاره کرد. در مورد ذائقه سنجي از مردم هم در برنامه ثريا يک هم انديشي بين اهالي رسانه و اهالي علم وفناوري انجام شده است. در واقع نمايندگاني از هر دو طيف که زير مجموعه گروههاي مختلف جامعه که به نوعي مشتي نمونه خروار هستند ، در بين دست اندرکاران برنامه حضور دارند. اين اتفاق در بين مشاوران برنامه هم صادق است. برآيندي که اهالي رسانه از به اصطلاح نبض جامعه و سليقه مخاطب دارند و موضوعاتي که براي مردم اهميت دارد از يک طرف و در سويي ديگر موضوعاتي است که در حوزه علم و فناوري براي کشور اهميت دارد يا به نوعي يک موضوع اصلي در کشور به حساب مي آيد.
اين تعادل و برآيندي که از هر دو جنبه به دست مي آيد به شکلي که نه موضوعات صرفا" ژورناليستي و داراي ضريب جذب پايين مخاطب باشند ونه موضوعات کاملا علمي و ثقيلي که خارج از حوصله مخاطب و تلويزيون باشد مورد نظر قرار مي گيرد . يک فاکتور بسيار مهم ديگري که در انتخاب نوع سوژه مورد نظر است موضوعاتي است که مصاديق رسانه اي دارند.فرضا" ما در برنامه ثريا به دنبال مطرح کردن موضوعات کلي مثل «استراتژي صنعتي کشور» نيستيم ، زيرا با طرح چنين موضوعي عليرغم اهميت زياد آن ، مخاطب عمومي و به نوعي بخش زيادي از جامعه مخاطب عام به دليل تخصصي بودن موضوع ريزش پيدا مي کند. به طور کلي مصاديق و موضوعات از زندگي مردم انتخاب مي شوند تا افراد بتوانند يک ارتباط قابل درک تري با برنامه پيدا بکنند.
به چه شکلي دغدغه و نوع نيازمندي هاي مردم را به عنوان مخاطب و غايت برنامه دريافت مي کنيد؟
اجازه بدهيد که اين موضوع را اينگونه بگويم، علتي که برخي از برنامه هاي تلويزيوني ، مطبوعات و حتي فيلم هاي سينمايي ما از زندگي و مسائل مردم جامعه جدا مي شوند اين است که سبک زندگي آن برنامه ساز يا فيلمنامه نويس با تيپ زندگي مردم عادي و معمولي جامعه متفاوت است اما اين تفاوت در نظر و اثر او ديده نمي شود. اما در اين برنامه خواسته يا ناخواسته کساني که برنامه را طراحي يا اجرا مي کنند از طبقات متوسط به پايين جامعه هستند . اکثرشان ضمن اينکه جزو اقشار تحصيلکرده و فرهيخته جامعه هستند ، مستاجرند و وسيله نقليه شخصي ندارند و از وسايل نقليه شهري استفاده مي کنند...
بنابراين به طور مستقيم درگير همان مشکلاتي هستند که عامه مردم با آنها سروکار دارند که اين مسائل يک بار مثبتي جهت مخاطب محور شدن در انتخاب موضوعات و سوژه ها در ثريا شده است. من فکر مي کنم که اين اتفاق در هر برنامه اي بيفتد قطعا به بهتر شدن آن برنامه و انتخاب سوژه هاي مردم پسند کمک بسيار زيادي مي کند.اينکه امروزه گاهي شنيده مي شود که همه ايران تهران نيست و همه تهران بالا شهر آن نيست جزو بلايايي است که هم سينما و هم برخي رسانه هاي ما را مبتلا کرده است.ما اصرار داريم که ثريا از اين به بعد هم با همين سبک به پيش برود چه اينکه باور داريم ايران برآيندي از همه اقشار جامعه است.
ميهمانان برنامه چگونه انتخاب مي شوند؟ آيا با مشکلي هم روبرو شده ايد؟
به غير از چالشي بودن برنامه رسالت ديگر ما اينست که با صراحت لهجه ، بدون رودربايستي و البته با حفظ شأن ميهمان برنامه مشکلات مردم در آن حوزه را پيگيري کنيم. در مکانيزم دعوت از ميهمان برنامه هم ، خيلي به دنبال مثلا دعوت ازمديري در سطح وزير نيستيم زيرا بيشترين گير و گرفتاري کار در حوزه مديران مياني اتفاق مي افتد و اين مديران مياني هستند که با مردم به صورت مستقيم سروکار دارند. ضمن اينکه معمولا وزرا يک جمعبندي کلي از کارهايي که توسط مديران اتفاق مي افتد را به عنوان گزارش کار يا اصطلاحا" بيلان کاري ارائه مي کنند. اين کار ممکن است از جذابيت برنامه به خاطر عدم حضور يک وزير بکاهد اما بناي ما بر حل مشکلات گذاشته شده است نه صرفا کثرت مخاطب. همچنين ما در اين برنامه سعي کرده ايم که عينک سياسي بيني را برداريم و بدون سياست زدگي مسايل را بررسي کنيم زيرا عمدتا اين آفت باعث جلوگيري از انجام کار کارشناسي شده است.
عوامل برنامه ثريا هم مانند تمامي انسانها که جهت گيرهايي مشمول منافعشان را دارند از اين قضيه مستثني نيستند اما در نوع اجراي کار سعي شده است که هيچ منفعت و يا جناح بندي خاصي مورد نظر قرار نگيرد و برنامه بر اساس منافع جامعه و کشور پيش برود.در يک جمله سعي شده است که با تابلوي کارشناسي نمايش سياسي ندهيم. از جمله مشکلاتي که در بخش ميهمان داريم همين چالشي بودن برنامه است. شايد مسئولين زياد با برنامه هايي که به شکل انتقادي طراحي مي شوند ميانه خوبي ندارند. نوع اجرا و رويکرد برنامه ثريا باعث شده است کمتر مسئولي بپذيرد در اين برنامه حضور پيدا کند و اين يکي از اصلي ترين مشکلات ما در بخش دعوت از ميهمانان مسئول است. اين در حاليست که قرار است از چالش ايجاد شده جذابيت و اميدآفريني متولد شود و مي طلبد امسال که سال توليد ملي وحمايت از کار و سرمايه ايراني است مسئولين ضمن اينکه سعه صدرشان را بالا مي برند قدري پاسخگو تر از سالهاي قبل باشند. ما برنامه ثريا را نماينده جريان رسانه اي و ارزشي جامعه مي دانيم و البته اين درخواست پاسخگو بودن مسؤلين بايد از جانب همه رسانه ها به عنوان يک اصل اساسي پيگيري شود.
يکي از نوآوري هاي اين برنامه استفاده همزمان از انيميشن و فيلم مستند در راستاي معرفي و بررسي ابعاد موضوع مورد نظر است.لطفا در اين باره هم توضيح دهيد.
گاهي اتفاق مي افتد که ما يک موضوع و محتواي مهم و خوبي را در دست داريم اما قالب مناسبي براي نمايش و ارائه آن انتخاب نمي کنيم و بعضي اوقات هم برعکس است. ثريا با بهره بردن از قالبهاي جذاب و تازه سعي دارد شکلي جديد و قابل تأسي در برنامه سازي را اجرا کند. در مورد بخش انيميشن برنامه بايد عرض کنم که گاهي اوقات گفتن بي پيرايه و صريح انتقادات قطعا" به مذاق هيچ مسئولي خوش نمي آيد اما اگر همان انتقاد را در قالب يک مطلب طنز و يا يک انيميشن مطرح کنيم بهتر و پذيرفتني تر است. ما هم از اين امکان تاثير گذار و مناسب استفاده اي بهينه کرده ايم.در مورد بخش مستند برنامه هم بايد توجه شود که هر اتفاقي با مستندات آن سنجيده و کيفيتش بررسي مي شود. ما در ثريا فقط به دنبال طرح مسائل به صورت معمول برنامه هاي ديگر و يا به شکل گزارشي نيستيم. ثريا با استفاده از يک تيم مستندساز قوي و حرفه اي به غير از ماندگاري و زير ذره بين بردن موضوعات سعي دارد نشان دهد کاري را که بچه هاي «ارزشي» و «حزب اللهي» به دنبال مطرح ساختنش مي روند با ابزار و تکنيک خاص و به معناي واقعي کلمه «حرفه اي» مي سازد.
اهداف و چشم انداز برنامه ثريا را در چه افقي طرح ريزي کرده ايد؟
ما براي برنامه يک شعار طراحي کرده ايم با مضمون «ديده باني براي پيشرفت ايران» که با رويکردهاي چالشي، جذابيت و اميدآفريني سعي کرده ايم آنرا اجرا کنيم. در واقع برنامه اي که «چالشي» و «اميدآفرين» باشد قطعا" جذاب هم خواهد بود. اما قطعا چالش به تنهايي همه جذابيت برنامه نيست ، و تفاوت ما با ديگر برنامه ها در اينست که ما همه جذابيت را در چالش نمي بينيم.
در حوزه ژورناليستي محورهاي جذابيت زياد است از جمله درگيري، در بر گيري ، شهرت، استثناء و... اما در حوزه مبحث علم و فناوري برنامه سازي و جذاب کردن برنامه خيلي سخت تر از حوزه هايي مثل ورزش و سينما و ... است. در حوزه ورزش چهره و سرشناس بودن ميهمان برنامه کمک زيادي به جذابيت آن مي کند يا در حوزه سينما هم بسياري از سينماگران براي مخاطب جذابيت دارند. اما در حوزه بحث علم و فناوري و صنعت کشور چهره هاي شناخته شده شايد به اندازه انگشت هاي يک دست هم نداشته باشيم که مردم اسم آنها را بدانند.
در اين بخش نياز به يک کار جهادي داريم تا بتوانيم به سطح بخش هاي ديگري مثل ورزش و سينما و... برسيم. ما در اين برنامه سعي داريم که غير از رسيدن به اهداف شعار برنامه، مخاطب را با پيشرفت هاي کشور و نخبگان کم نام و نشان ولي در عين حال بزرگ آشنا کنيم؛ و با رعايت سه محور تعريفي در نوع اجراي يک برنامه متفاوت از نظر موضوع و محتوا و اصطلاحا کارگشا به تمام اقشار جامعه ارائه بدهيم.
ما اين برنامه را در دو سري عمده پيش بيني کرده ايم که سري اول را در 26 قسمت 90 دقيقه اي هر هفته پنج شنبه شب ها روي آنتن شبکه اول اجرا مي کنيم که از ابتداي خردادماه (از قسمت دهم به بعد) اجراي آن به چهارشنبه شب ها انتقال پيدا کرده است. در سري دوم برنامه پيش بيني اجراي مداوم آن را به صورت يک برنامه ثابت هفتگي در تلويزيون طراحي و پيش بيني کرده ايم که اميدواريم اين مهم با توجه به قول مساعد مسئولين سازمان صدا و سيما اتفاق بيفتد.
